Polacy nie rozprawili się z własnym antysemityzmem i dlatego okazują dziś wrogość wobec uchodźców” – taką tezę postawił Jan Tomasz Gross w artykule „Czy wschodni Eu- ropejczycy zatracili poczucie wstydu” opublikowanym na łamach niemieckiego dziennika „Die Welt”.
Gross napisał w nim, że „ohydne oblicze Polaków pochodzi jeszcze z czasów nazistowskich”. Swoje twierdzenia wyjaśniał, pisząc: „Polacy byli nie bez racji dumni z oporu, jaki stawiali nazi- stowskim okupantom, ale faktycznie podczas wojny zabili więcej Żydów niż Niemców. Pomimo że polscy katolicy podczas okupacji hitlerowskiej okrutnie cierpieli, mieli bardzo mało współczucia dla głównych ofiar hitleryzmu”.
Gross nie omieszkał dodać, że okupowane kraje Europy miały udział w dążeniu nazistów do zgładzenia Żydów. I przeciwstawił je obecnej RFN, która według niego może być wzorcem moralnej przemiany. „Europa Wschodnia musi dopiero dokonać rozprawy ze swoją zbrodniczą przeszłością. Dopiero kiedy to się odbędzie, ludzie uznają za swój obowiązek ratowanie tych, którzy uciekają przed brutalnością losu”. (…)
fot. Jan Tomasz Gross (pierwszy od prawej) z Adamem Michnikiem (trzeci od prawej)
na spotkaniu Klubu Poszukiwaczy Sprzeczności, 1962, Archiwum Ośrodka Karta